Uchylona ustawa z 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, obowiązująca przez trzynaście lat, zawierała kluczowy, z perspektywy funkcjonowania organów art. 207 ust. 1 i 2, zgodnie z którym:
2. Decyzje wydawane przez rektora w pierwszej instancji są ostateczne. W takim przypadku stosuje się odpowiednio art. 127 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.
Przepis ten mówiąc generalnie odsyłał do odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Słowo „odpowiedniego” w tym przypadku miało kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięć organów uczelnianych, powodowało bowiem konieczność takiego wydawania rozstrzygnięć by zachować reguły i zasady wynikające z przepisów administracyjnych, co nie znaczyło bynajmniej stosowania wszystkich zasad wprost i dosłownie.
Sytuacja zmieniła się w dacie wejścia w życie tzw. Konstytucji dla Nauki, aktualnie obowiązującej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Cytowany powyżej przepis nie znalazł się w nowej ustawie, co umknęło uwadze wielu organom uczelnianym, a brak ten jest kluczowy dla aktualnie wydawanych rozstrzygnięć. O ile bowiem wcześniej przepisy KPA można było stosować odpowiednio o tyle w tej chwili przepisy te należy stosować wprost, a to kluczowa zmiana w sposobie i procedurze wydawania decyzji administracyjnych przez organy uczelniane. Decyzja wydawana w ramach ustawy winna zatem zawierać m.in. powołanie podstawy prawnej i uzasadnienie faktyczne i prawne obejmujące wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne – wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.
Konieczność stosowania reguł KPA odnosi się wobec powyższego do całego postępowania przed organami uczelni, oczywiście w sprawach w których wydawane są rozstrzygnięcia administracyjne, choć oczywiście przy uwzględnieniu specyfiki działania uczelni wyższej, której główną misją jest działalność edukacyjna.
Czy wprowadzone w nowej ustawie rozwiązanie jest rozwiązaniem lepszym niż dotychczas stosowane? Wydawać by się mogło, że tak, bo gwarantuje uczestnikom postępowania wszystkie uprawnienia płynące z KPA, niemniej jednak można pokusić się o stwierdzenie, że poprzednio obowiązujące regulacje odzwierciedlały realia uczelni, a przede wszystkim uwzględniały specyfikę organów uczelnianych, które przecież bez wątpienia różnią się od typowych organów administracji publicznej.
